Dokładne przedstawienie własnych dolegliwości lekarzowi jest bardzo ważne, ponieważ umożliwia prawidłowe postawienie diagnozy. Na ten proces składa się wiele elementów, jednak w neuralgiach i neuropatiach, oprócz badań przedmiotowych, to skarga słowna pacjenta jest najistotniejsza. To ty sam wiesz najlepiej z czym się zmagasz, dlatego dobrze jeśli swojemu lekarzowi przedstawisz w sposób szczegółowy obraz swojej choroby.
Należy pamiętać, że ból jest tym, co opisuje pacjent, a nie tym, co wyobraża sobie otoczenie. Ból jest doznaniem subiektywnym, dlatego należy opierać się na tym, co osoba chora mówi, nawet jeżeli wypowiedź jej nie zawsze wydaje się być zgodna ze stopniem uszkodzenia, dotychczasowymi wynikami badań.
Każdy człowiek posiada indywidualną wrażliwość na ból, każdy inaczej reaguje, dlatego zadziałanie tego samego bodźca może wyzwalać mniej lub bardziej intensywne odczucia bólu. Każdy ma inną wytrzymałość, czyli granicę bólu, którą jest w stanie tolerować. Inną ważną wartością jest próg bólu, czyli najmniejsze zauważalne natężenie, odczucie bólu po zadziałaniu bodźca. Próg bólu modyfikuje wiele czynników. Do obniżających możemy zaliczyć na przykład: działania niepożądane leków, uczestniczenie w bolesnych badaniach i zabiegach, wyzwalacze bólu, brak snu, niepomyślne rokowania, niepokój i lęk, bezsenność, zmęczenie, wycieńczenie chorobą, depresję, brak wsparcia, brak zrozumienia, brak wiary w pomyślność leczenia, itp. Czynniki podwyższające próg bólu to: odpowiednio dobrana metoda leczenia, wsparcie ze strony lekarzy i pracowników służby zdrowia, zrozumienie, rozwijanie i wdrażanie metod radzenia sobie z bólem i jego następstwami (postawa proaktywna), odpowiednia ilość snu, właściwe pojęcie choroby, itp.
Na co zwrócić uwagę przy opisywaniu swojego bólu?
1. CZYNNIK SPRAWCZY
Przypomnij sobie, kiedy ból pierwszy raz się pojawił. Czy wiążesz go z jakimś wydarzeniem? Czy może jednak pojawił się "znikąd", bez powodu.
Czasami jest tak, że ból może pojawić się po jakimś czasie od urazu, zabiegu, czy np. ugryzieniu kleszcza. Tak więc trzeba zwracać uwagę na to, czy wcześniej nie było jakiś procedur medycznych w obrębie twarzoczaszki, wypadków, infekcji.
2. LOKALIZACJA
Podczas wizyty wystarczy, że wskażesz ręką bolesne miejsca na twarzy lub głowie. Skąd wychodzi ból i gdzie promieniuje? Jak głęboko umiejscowiono jest ból? Nie musisz znać anatomii, medycznego słownictwa. Wystarczy, że wszystko będziesz opisywał własnymi słowami.
3. CHARAKTER BÓLU
Przy charakterystyce swojego bólu możesz posłużyć się przymiotnikami z Kwestionariusza Bólu McGilla, który jest dostępny jest w internecie. Możesz powiedzieć, że ból jest np. napadowy, strzelający, kłujący, palący, "czuję swędzenie" jak również używać porównań, np. "podobny do rażenia prądem", "uczucie jakby mój policzek był przypalany", "jakby pełno mrówek chodziło mi pod skórą", "jakby ktoś wbijał mi igły", itp.
4. INTENSYWNOŚĆ
Do oceny intensywności bólu stosuje się różne skale. Najpopularniejszą jest jedenastostopniowa skala NRS, gdzie 0 oznacza całkowity brak bólu, natomiast 10 najgorszy ból możliwy do wyobrażenia. Czasami pacjenci z neuralgią mówią, że ich ból jest tak okropny, że nie ma na to żadnej skali. To również jest ważna informacja dla lekarza. Trzeba pamiętać, że ból miewa zmienne natężenie. Warto je obserwować i notować wartości w swoim dzienniku obserwacji. Dlaczego? Dlatego, że dzięki temu możesz zauważyć, czy natężenie zmniejsza się po zastosowanym leku, np. wraz ze zwiększaniem dawki, przy jakiej dawce optymalnej następuje wygaszenie bólu, czy jakieś czynniki nasilają jego intensywność, np. zmiany temperatury, żucie, gryzienie, dotykanie chorego miejsca, nieprzyjemne emocje, stres, itp.
5. CZAS TRWANIA BÓLU
Tutaj należy określić ile trwa twój napad bólu: kilka sekund, minut? Czy może jest to raczej ból o charakterze stałym, trwający pewien czas? Czy oprócz bólu stałego występują bóle napadowe? Dobrze jest również określić okresy bezbólowe - czy zdarza się całkowity brak bólu, czy więcej jest dni bez bólu czy raczej tych z bólem?
6. WYZWALACZE
O wyzwalaczach już wspominałam. Każda osoba chora powinna poznać swoje czynniki wyzwalające ból. Wcześniej jednak trzeba trochę siebie poobserwować.
7. DOLEGLIWOŚCI TOWARZYSZĄCE
Jeśli podczas bólu występują np. zawroty głowy, nudności, zmiany wyglądu skóry (zaczerwienienie, wysypka, obrzęk), utraty przytomności, łzawienie, wyciek z nosa, itp. koniecznie poinformuj o tym lekarza.
8. ZACHOWANIA BÓLOWE
Co się z tobą dzieje, gdy doświadczasz bólu? Zachowania bólowe to sposób w jaki reagujesz na ból. To wszystko, co mówisz i robisz w związku z odczuwanym bólem. Może to być na przykład: pojękiwanie, grymas twarzy, zastyganie w bezruchu, pobudzenie lub spowolnienie ruchowe, przyjmowanie wymuszonej pozycji, przyspieszony oddech, niechęć do spożywania posiłków, niemożność powiedzenia czegokolwiek, korzystanie z metod wspierających (np. okłady ciepłe lub chłodne), itd.
Czy jest możliwe angażowanie się w inne czynności, czy raczej jest to ból tak silny, że uniemożliwia ci robienie czegokolwiek?
9. PRZEBIEG LECZENIA
To w jaki sposób odbywało się leczenie twojego bólu jest bardzo ważne. Nie tylko chodzi o konsultacje u lekarzy różnych specjalności, ocenę skuteczności dotychczasowych metod leczenia, skutków ubocznych, ale również to, co robiłeś we własnym zakresie - "samoleczenie". Jakie leki, zioła stosowałeś/stosujesz na własną rękę?
10. W JAKI SPOSÓB BÓL WPŁYWA NA TWOJE ŻYCIE?
Ból wprowadza pewne ograniczenia do życia wielu pacjentów, pociąga za sobą liczne zmiany. Może zaburzać normalny sposób funkcjonowania, np. pracę, wykonywanie prostych czynności dnia codziennego, jedzenie, picie, sen, wychodzenie na zewnątrz. Ważne jest również to, czy w swoich zmaganiach z chorobą masz wsparcie, czy raczej musisz radzić sobie sam i jak sobie radzisz. To wszystko wpływa na jakość życia.
