Niezależnie od tego na jaki nerwoból twarzy lub głowy cierpisz (neuralgia nerwu trójdzielnego, neuralgia językowo-gardłowa, neuralgia potyliczna, neuralgia kolankowa), wiedz o tym, że wszystkie neuralgie mają kilkanaście cech wspólnych. W tym poście postaram się scharakteryzować niektóre z nich.
Rozmawiając z osobami cierpiącymi na różne nerwobóle, zapewne szybko zauważysz, że macie te same lub podobne problemy. Prawdopodobnie poszukujesz też, tak jak chyba każdy człowiek zmagający się z tą niezwykle uciążliwą przypadłością, dobrych strategii radzenia sobie. Nie bez powodu powstały różne fora internetowe, sieci społecznościowe, gdzie osoby chore wymieniają się własnymi doświadczeniami i opisują to, co pomaga im uśmierzyć ból i uporać się z wszelkimi jego następstwami, jak również opisują to, co zawiodło. Natomiast z literatury i różnych publikacji, można dowiedzieć się o wynikach badań nad wieloma metodami mającymi za zadanie zmniejszyć lub całkowicie wyeliminować ból, co rzecz jasna przekłada się na poprawę jakości życia. Niekwestionowanym źródłem wiedzy w tym zakresie są również specjaliści zajmujący się leczeniem neuralgii.
Zgodnie z definicją, neuralgia (inaczej nerwoból) to ból ograniczony do jednego z nerwów czaszkowych lub jego gałęzi. Ból ten może pojawić się w każdym z nerwów czaszkowych. Najczęściej ma charakter napadowy, rwący, świdrujący, strzelając, podobny do rażenia prądem. Pierwotne neuralgie mają właśnie taki charakter i ulegają złagodzeniu po zastosowaniu leków przeciwdrgawkowych - od nich głównie zaczyna się leczenie. Do leczenia wykorzystuje się również leki przeciwdepresyjne i znieczulające (napady bólu można przerwać stosując miejscowe blokady ze środka znieczulającego). Operacyjne usunięcie przyczyny, do której najczęściej zalicza się konflikt naczyniowo-nerwowy, może przynieść całkowite ustąpienie bólu. Stosuje się również inne metody zabiegowe, niechirurgiczne. U części pacjentów, ból po operacji czy zabiegach wraca w różnym czasie. Neuralgia objawowa może być wynikiem np. SM, guza.
Nie wszyscy pacjenci miewają jedynie bóle napadowe (TN1). Są chorzy, którzy doświadczają również bólu stałego, uciążliwego, palącego - mówi się tutaj o typie drugim neuralgii (TN2). Czasami ból napadowy i stały występuje u nich w tym samym czasie. Mowa tu o neuralgii trójdzielnej, lecz ta sytuacja występuje też w innych rodzajach neuralgii.
Co ciekawe, część osób skarży się, że niegdyś miewała jedynie bóle napadowe, jednak z czasem dołączył ból stały.
Neuralgie mają charakter nawrotowy. Ból pojawia bez uchwytnej przyczyny, samoistnie lub pod wpływem określonego bodźca (drażnienie punktów spustowych - ang. trigger points - znajdujących się na skórze, w których bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się chory nerw) i utrzymuje mimo zaprzestania jego działania, oraz nasila się, gdy bodziec ten pojawi się ponownie. Mówimy tutaj o tzw. czynnikach wyzwalających do których zaliczamy np. niewielki dotyk skóry, głaskanie, podmuch zimnego wiatru, zmiany temperatury, stres.
Ataki nerwobólu mogą być na tyle wykańczające dla osoby chorej, że uniemożliwiają jej wykonywanie prostych czynności dnia codziennego. Czasami są one tak dotkliwe, że wykluczają ją z pełnienia codziennych obowiązków. W wielu przypadkach mówi się o konsekwencjach psychologicznych neuralgii występujących w obrębie głowy i twarzy, które najczęściej prowadzą do pojawienia się lęku i depresji. Choroba jest źródłem ogromnego stresu nie tylko dla osoby dotkniętej neuralgią, ale również dla jej otoczenia - rodziny, przyjaciół. Oni również przeżywają tą trudną sytuację i niejednokrotnie przejmują część obowiązków swoich podopiecznych, sprawują nad nimi opiekę.
Po raz kolejny podkreślę również fakt, że są pacjenci posiadający więcej niż jeden nerwoból twarzy, np. neuralgia trójdzielna + neuralgia kolankowa, neuralgia językowo-gardłowa + neuralgia trójdzielna.
Niezależnie od rodzaju neuralgii, użyteczne mogą okazać się doświadczenia wspólne pacjentów i opiekunów, i strategie, które pozwalają na lepsze radzenie sobie z chorobą.
Wykorzystałam źródła:
1. A. Prusiński, Bóle głowy. Warszawa 1999, PZWL (s. 201-223)
2. J. Wordliczek, J. Dobrogowski. Leczenie bólu. Warszawa 2007, PZWL (s. 223-229)
3. https://www.neurosurgeonsofnewjersey.com/trigeminal-neuralgia-type-2/ (dostęp on-line z dn. 20.01.2022)
4. https://www.ninds.nih.gov/Disorders/Patient-Caregiver-Education/Fact-Sheets/Trigeminal-Neuralgia-Fact-Sheet (dostęp on-line z dn. 20.01.2022)
